Een parenteel is een overzicht van alle afstammelingen van een bepaald ouderpaar. De stamouders genoemd, met alleen in mannelijke lijn, maar ook in vrouwelijke lijn. Afstammelingen in zowel mannelijke als vrouwelijke lijn worden cognaten genoemd. Een parenteel of cognatentafel is meestal zeer uitgebreid. De tabellarische en de schematische opbouw van een parenteel komen overeen met die van een stamboom, maar zijn uiteraard veel uitgebreider.
De parenteel is door zijn omvang en door allerlei praktische moeilijkheden bij het vinden van de benodigde gegevens (vaak zijn de huwende dochters moeilijk te achterhalen) een niet zo vaak gebezigde genealogie. Zelden zijn ze geheel compleet. Uit een echtpaar, dat in het midden van de achttiende eeuw gehuwd is, kunnen - bij een gemiddeld kindertal van ongeveer vijf - in twee eeuwen wel meer dan tienduizend afstammelingen voortkomen. Per generatie moet in dat geval een vervijfvoudiging van het aantal nakomelingen plaatsvinden: vijf kinderen, 25 kleinkinderen, 125 achterkleinkinderen, 600, 3000, 15000, enzovoort.
Bovendien zegt het feit dat iemand een ver familielid is de mensen minder wanneer deze een andere familienaam draagt. Over het algemeen heeft dus het agnatenoverzicht, het overzicht van afstammelingen in mannelijke lijn, bij de meeste genealogen de voorkeur boven het cognatenoverzicht, het overzicht van afstammelingen in zowel mannelijke als vrouwelijke lijn. In de genealogische wereld is de parenteel daarom een betrekkelijk nieuw verschijnsel.
De eigenlijke bedoeling van de parenteel is aan te tonen dat mensen, die een verschillende achternaam kunnen dragen, een gemeenschappelijke voorvader hebben. De parenteel wordt onder andere gebruikt in de genetica om aan te tonen dat het voorkomen van bepaalde erfelijke ziekten terug te voeren is op een bepaalde stamvader, die de oerdrager van de ziekte geweest moet zijn. Zo was bijvoorbeeld de Britse koningin Victoria (1819-1901) drager van de bloederziekte (waarbij het bloed in een wond niet stolt). Deze ziekte, waaraan overigens alleen mannen lijden, is langs zowel mannelijke als vrouwelijke lijnen aan verschillende nazaten doorgegeven. De Russische kroonprins Alexej (1904-1918), zoon van de laatste tsaar, leed aan deze ziekte. Voor zijn moeder, Alix van Hessen, een kleindochter van Victoria, was dit reden in 1907 de gebedsgenezer Raspoetin binnen te halen, wiens aanstootgevende optreden bijdroeg tot het uitbreken van de Russische Revolutie in 1917.
Tegenwoordig zijn parentelen ook van belang voor de uitvoering van het erfrecht, waarbij mannen en vrouwen gelijke rechten hebben.
| In de navigatieblak bovenaan deze pagina, staan de links naar de diverse genealogische overzichten. | |
|
Startpunt voor alle genealogische overzichten |
|
De complete genealogie van de families |
|
Overzicht van de (individuele) persoonskaarten |