Genealogische overzichten

Stamreeks Stamboom Kwartierstaat Parenteel De verschillende soorten genealogische overzichten
 
Klik met de muis op het desbetreffende schema hiernaast, OF
 
Volg een van de hieronder vermelde links

Soorten overzichten

Al naar gelang het gekozen uitgangspunt kunt u verschillende soorten stamboomonderzoeken uitvoeren.
Als u een genealogisch onderzoek begint, kunt u uzelf als uitgangspunt nemen en vervolgens een speurtocht terug in de tijd naar uw voorouders ondernemen. Dit is het meest voor de hand liggende uitgangspunt en de meeste beoefenaars van de genealogie beginnen daar ook mee. U kunt echter ook uw oudst bekende voorvader (die u dan eerst opgespoord zult moeten hebben) of een minder oude voorvader als uitgangspunt kiezen en daarna van het verleden naar het heden alle nakomelingen van hem in kaart brengen. In het eerste geval komt er een voorgeslacht tot stand, in het tweede geval een nageslacht.

Bij het opstellen van een voorgeslacht of een nageslacht kunt u bovendien kiezen tussen het opnemen van alleen mannelijke lijnen of het opnemen van zowel mannelijke als vrouwelijke lijnen. Kiest u voor het laatste, dan krijgt u een compleet voorgeslacht of een compleet nageslacht. Kiest u voor het eerste, dan krijgt u een voorgeslacht van vader op vader, of een nageslacht enkel in de mannelijke lijn. Net als in de meeste landen vererft in Nederland in principe de familienaam uitsluitend in mannelijke lijn. Voor veel mensen die een genealogisch onderzoek doen, is dit reden hun onderzoek beperkt te houden tot de dragers van één bepaalde familienaam.

In het vervolg zal het woord 'genealogie' gereserveerd worden voor algemene genealogische overzichten. In die zin zijn alle vier genoemde overzichten genealogieën. In de volksmond is de term genealogie echter niet zo ingeburgerd. De bekendere aanduiding 'stamboom' wordt hier vaak in haar algemene betekenis van 'genealogie' gebruikt. Voor de duidelijkheid wordt in het navolgende de term 'stamboom' in zijn beperkte betekenis van een nageslacht in mannelijke lijn gehanteerd.

Genealogieën bestaan uit mensen en generaties. De stamreeks bestaat uit generaties van elk één persoon; de generaties in een parenteel daarentegen kunnen uit een onbepaald aantal personen bestaan, variërend van één tot wel enkele duizenden en verdeeld over vele gezinnen. Uit de aard van de zaak is een voorgeslacht voorspelbaar. Iedereen heeft een vader en een moeder, ongeacht het feit of hij deze nu wel of niet kent. Een nageslacht is onvoorspelbaar. Een echtpaar kan een aantal kinderen krijgen dat varieert van één tot wel vijfentwintig. De stamreeks is als voorgeslacht daarom de meest eenvoudige en de parenteel als nageslacht in het algemeen de meest omvangrijke van de genoemde overzichten. Voorgeslachten hebben daarom ook een regelmatige vorm, wanneer ze in schema uitgezet worden; nageslachten echter een over het algemeen zeer onregelmatige vorm.

Ordenen gegevens

Wanneer u bij uw genealogisch onderzoek de door u gevonden gegevens wilt ordenen, hebt u daarvoor twee mogelijkheden. U kunt de feiten achter elkaar zetten in een bepaalde volgorde, maar u kunt ze ook in een overzichtelijk schema zetten. De eerste opzet noemen we de tabellarische opzet, de tweede schematische opzet. Beide manieren van werken hebben hun voordeel en hun nadeel.
Het voordeel van een tabellarische opzet is dat er meer gegevens kunnen worden verwerkt; het nadeel is een tekort aan overzichtelijkheid. Bij een schematische opzet is het voordeel een grote overzichtelijkheid en het nadeel dat niet alle gegevens kunnen worden getoond.
Daarom verdient het aanbeveling beide systemen naast elkaar te gebruiken, zeker als het onderzoek in omvang gaat toenemen. De tabellarische opzet is zeer geschikt voor de opslag van alle gegevens; en wanneer dat per computer gebeurt, is een voortdurende aanvulling met nieuwe gegevens mogelijk. De schematische opzet is daarbij te gebruiken als samenvattend overzicht; deze opzet is ook zeer geschikt om te laten zien.
Beide systemen zijn echter ook heel goed te combineren. Maar daar is dan meestal veel papierruimte voor nodig. Naast de vier basisvormen van een genealogie zijn er nog andere vormen mogelijk, als in de genoemde uitgangspunten (voorgeslacht, nageslacht, mannelijke lijn, vrouwelijke lijn) een selectieve factor wordt aangebracht, of als ze worden gecombineerd.

Zo kunt u de mannelijke of de vrouwelijk lijn beperken als u alleen in bepaalde mannen of vrouwen geïnteresseerd bent: bijvoorbeeld de dragers van een bepaalde voornaam. De personen die in een bepaald dorp of huis hebben gewoond of die een bepaald beroep of een bepaalde functie hebben uitgeoefend, of alleen degenen die 'echtelijk' zijn geboren (en dus erfgenamen of opvolgers zijn). U kunt allerlei selectiecriteria toepassen, waarbij de mannelijke en de vrouwelijke lijnen elkaar afwisselen. De algemene naam voor dergelijke overzichten is geneagram.
Ook kunt u voorgeslachten en nageslachten combineren. Daarbij kunnen complete verwantenoverzichten ontstaan. Een combinatie van kwartierstaat en parenteel levert een lijst op van alle verwante personen van één bepaalde hoofdpersoon: alle afstammelingen van alle voorouders. Hiervoor wordt wel de naam sibbetafel gebruikt.
Deze bijzondere vormen van genealogieën zijn vaak zo ingewikkeld, dat een tabellarische opzet vrijwel onmogelijk is.

Uitvoering van de genealogieën

In de tabelvorm wordt duidelijkheid gebracht door de generaties aan te duiden met Romeinse cijfers en de gezinnen en personen met Arabische cijfers en met kleine letters. In de kwartierstaat worden de personen genummerd met Arabische cijfers. In een stamboom en parenteel gebeurt dat met de gezinnen. Per afzonderlijke generatie worden ze genummerd. De afzonderlijke gezinsleden worden vervolgens met kleine (Latijnse) letters aangeduid.

De schematische vorm van genealogieën leent zich natuurlijk goed voor het maken van de prachtigste uitvoeringen in de vorm van vooral bomen. De uitvoering van een genealogie in de vorm van een boom wordt ook wel stamboom genoemd. De vergelijking van een familie met een boom is al bijna net zo oud als de mensheid (denk aan de Bijbelse 'boom van Jesse'). Toch is, consequent gedacht, de boomuitvoering alleen geschikt voor de weergave van stamboom en parenteel. Bij een kwartierstaat zou eigenlijk eerder een wortelstelsel passen. Zoals voorouders in de aarde liggen, zo liggen wortels dat ook. Maar omdat deze vergelijking minder tot de verbeelding van uitvoerende artiesten spreekt, is de 'worteluitvoering' nooit tot ontplooiing gekomen. De kwartierstaat wordt vaak in de vorm van een boom weergegeven; de boom groeit in dat geval wel tegen de geschiedenis in.

Stamreeksen kunnen wel in boomvorm uitgevoerd worden. Het blijft dan bij één rechte tak.

In de schema's loopt de genealogie meestal van boven naar beneden.


Link naar genealogie (stamboom) van familie de Wit, Verhoeven en Vroegindeweij


In de navigatieblak bovenaan deze pagina, staan de links naar de diverse genealogische overzichten.
Volg de link naar Genealogische Overzichten Startpunt voor alle genealogische overzichten
Volg de link naar de Genealogieën De complete genealogie van de families
Volg de link naar de Familie Web Pages Overzicht van de (individuele) persoonskaarten

De verschillende soorten overzichten en verschillende uitvoeringen, toegepast op de specifieke families Verhoeven, Vroegindewij en de Wit, geven het volgende beeld :
© Kirsten, Michelle, Pascal, Andre en Monique
Bron : Maak uw eigen stamboom, Gerard van de Nes, ISBN 90-5121-463-4